Wydzielona faza discovery coraz częściej staje się nieodzownym elementem efektywnego procesu tworzenia produktów cyfrowych. Korzyści płynące z przeprowadzenia tej fazy i jej wpływ na realne zrozumienie wyzwania projektowego są nie do przecenienia. Na poziomie strategicznym warto wymienić chociażby:
- Zrozumienie kluczowego problemu lub wyzwania, przed jakim stoimy.
- Zrozumienie kontekstu użytkowników, biznesu, technologii.
- Opracowanie spójnej wizji docelowego rozwiązania odpowiadającej zarówno potrzebom użytkowników końcowych, jak i celom biznesowym.
Z perspektywy czysto projektowej discovery to zysk w postaci redukcji ryzyka. Faza ta pozwala precyzyjnie zdefiniować zakres projektu i upewnić się, że obie strony – zarówno Klient, jak i Agencja – rozumieją go w ten sam sposób. Przekłada się to chociażby na łatwiejsze planowanie prac związanych z wdrożeniem ustalonej wizji. O samym discovery pisaliśmy w poprzednim artykule dotyczącym roli analityka biznesowego w tym procesie. Zanim jednak przyjrzymy się roli UX w fazie discovery, spróbujmy zastanowić się, czym właściwie jest UX Design.
UX Design, czyli właściwie co?
UX Design często definiuje się jako projektowanie doświadczeń użytkowników. Mówi się wręcz, że nie projektujemy dla siebie, a dla użytkowników końcowych. Jeśli się temu bliżej przyjrzeć, okazuje się, że nie jest to do końca prawda.
Dlaczego?
A co z potrzebami biznesu, marki? Co z możliwościami technologicznymi, ramami czasowymi i budżetowymi? Każdy projekt jest osadzony w konkretnym kontekście biznesowym, technologicznym, organizacyjnym. UX jako dyscyplina musi płynnie poruszać się między tymi perspektywami, by zaproponować optymalne rozwiązania realizujące postawiony cel. Biorąc to pod uwagę, obszar UX jest swego rodzaju łącznikiem między użytkownikami a biznesem i technologią. Co więcej, wielość zmiennych i czynników wpływających na ostateczny kształt wypracowanego rozwiązania sprawia, że UX design to nie tyle projektowanie doświadczeń, co wpływanie na prawdopodobieństwo zaistnienia dobrego user experience. Owo prawdopodobieństwo będzie tym większe, im rzetelniej przepracujemy fazę discovery.
Rola UX w Discovery
UX jest kluczowym składnikiem Project Discovery, ponieważ odpowiada nie tylko za zrozumienie kontekstu użytkowników końcowych, ale stara się także znaleźć punkty wspólne z perspektywą biznesową. Aby ten cel osiągnąć, z punktu widzenia UX niezbędne jest zadawanie fundamentalnych pytań, na przykład:
- Czy na pewno wiemy, jaki problem chcemy rozwiązać?
- Skąd wiemy, że w ogóle potrzebujemy strony albo aplikacji, albo jakiegokolwiek innego produktu cyfrowego?
- Skąd wiadomo, że to właśnie aplikacja mobilna najlepiej rozwiąże nasz problem biznesowy?
- Kim są użytkownicy końcowi? Jakie mają potrzeby, z jakimi problemami się mierzą?
- Czy cele użytkowników pokrywają się z naszymi celami biznesowymi?
To właśnie faza discovery jest najlepszym możliwym momentem, by rozważyć choćby najbardziej podstawowe kwestie.
Poszukiwanie i weryfikowanie odpowiedzi na tego rodzaju pytania pozwala zyskać zupełnie nowe spojrzenie nawet na pozornie oczywiste założenia. Co więcej, odpowiedzi te są kluczowe z perspektywy user experience, ponieważ to one stanowią punkt odniesienia do koncepcji, która docelowo połączy potrzeby użytkowników końcowych z potrzebami biznesu.
Na jakich aspektach discovery skupia się specjalista UX i z jakich technik korzysta?
Nie istnieje jedna uniwersalna metodologia ux w fazie discovery. Możemy korzystać z Design Thinking, Design Sprintów czy wykorzystywać frameworki Double Diamond. Zestaw narzędzi i technik, jakie wykorzystamy, zależy od kontekstu projektu, celów, wymagań klienta, a także dostępności danych, ram czasowych czy budżetowych. Jednak niezależnie od wymienionych aspektów istnieje kilka zadań, na których specjalista UX koncentruje się w ramach fazy Discovery:
- Wywiady z klientem i interesariuszami – pogłębiony briefing z klientem pozwala zrozumieć początkowy krajobraz projektowy. Staramy się tutaj określić zwłaszcza cele, oczekiwania, ograniczenia, a nierzadko wstępne pomysły lub hipotezy, z którymi przychodzi Klient.
- Wywiady i dane nt. użytkowników – chodzi o zrozumienie perspektywy użytkowników końcowych, ich potrzeb, problemów, zachowań i kontekstów użycia, które pozwolą nam zderzyć się z poznaną wcześniej perspektywą biznesową.
- Benchmarking – pozwala poznać aktualne procesy i rozwiązania stosowane przez bezpośrednią i pośrednią konkurencję, a także zidentyfikować potencjalne obszary, w których można zbudować przewagę konkurencyjną.
- Strategia UX – to zestaw kluczowych założeń strategicznych w kontekście user experience na podstawie zebranych wcześniej danych na temat użytkowników i biznesu. Strategia ta pozwala zdefiniować główne persony użytkowników końcowych, opracować mapy Customer Journey, które obrazują ścieżkę użytkowników prowadzącą do zaspokojenia zidentyfikowanych potrzeb, oraz zdefiniować propozycję wartości dostarczanej przez produkt cyfrowy.
- Koncept UX – powstaje na bazie wypracowanej strategii UX i wizualizuje pomysły oraz kierunki wyłaniające się w fazie discovery. Nie należy jednak mylić konceptu ux opracowanym w fazie discovery z docelowym projektem rozwiązania. Na tym etapie nie skupiamy się na szczegółach interfejsu, lecz na ogólnej wizualizacji pozwalającej zobrazować wstępny pomysł, który wyłania się z discovery. W zależności od potrzeb może być to makieta 2-3 kluczowych widoków, wycinek istotnego procesu, ogólna architektura informacji lub prosty prototyp do przetestowania z użytkownikami, by na wczesnym etapie zweryfikować założenia pojawiające się w fazie Discovery.
Podsumowanie
User Experience jest jednym z kluczowych obszarów wpływających na powodzenie fazy discovery, a w konsekwencji całego projektu digitalowego. Rola UX nie sprowadza się jedynie do zrozumienia potrzeb i celów użytkowników końcowych. Takie podejście byłoby zbyt wąskie. Niezbędne jest zyskanie szerszej perspektywy i poszukiwanie punktów wspólnych między różnymi kontekstami, od użytkowników, przez biznes, po technologię. Dokładnie taką filozofię realizujemy jako Infinity Group, przeprowadzając naszych Klientów przez fazę Discovery.
